M. Gumowski – Pieczęcie i herby miast wielkopolskich
Źródło : www.wbc.poznan.pl
„Pieczęcie i herby miast wielkopolskich” to publikacja napisana przez dra Mariana Gumowskiego w 1932 roku. Wydana nakładem Drukarni Państwowej z Poznania. Książka zawiera opisy pieczęci i herbów miast wielkopolskich na przestrzeni dziejów. Wśród wielu z nich, znaleźć możemy także opisy dotyczące miasta Lwówka.
____________________________________________________________________________________________________
s. 165-167
LWÓWEK
pow. nowotomyski, dawniej bukowski, ma t zw. herb mówiący t. j. lwa, od którego i nazwa miasta powstała. Prawa miejskie otrzymał w 1419 za przywilejem Władysława Jagiełły, ale pieczęci jego z tych czasów nie znamy. Najdawniejszą jest tu pieczęć renesansowa z XVI wieku z lwem do góry wspiętym (36 mm) i napisem nieco zniszczonym : REGIAE * CIWITATIS * LWOWEK”, jaka się znajduje n dokumencie z 1778 r. w Muzeum Czapskich w Krakowie. Jej kopią jest następna pieczęć z taką samą lwią tarczą i napisem : SIGILVM * CIWITATIS * LWOWEK (37 mm), która pochodzi z XVIII wieku i znajduje się na katach z 1782 w Muzeum Warszawskiem, 1783 w zbiorze mec. Piłsudskiego i 1793 w Archiwum Głównem w Warszawie. Współcześnie z nią używano trzeciej podobnej pieczęci XVIII-wiecznej z napisem : SIGILLVM – OPPIDI – IN – LWÓWEK – , jaką znaleźliśmy na dokumentach z 1777 w Archiwum Głównem w Warszawie i 1785 w zbiorze mec. Piłsudskiego.
Wiek XIX dokonał pewnej zmiany na pieczęciach, a mianowicie wprowadził napis niemiecki, miasto nazwał NEUSTADT i zmienił nieco wyobrażenie herbowe. Pieczęć z początku XIX wieku nie ma już herbu miasta, lecz tylko orła pruskiego i napis : KOENIGL: POLIZEY MAGISTRAT ZU NEUSTADT (31 mm), druga zaś pieczęć, widoczna na jednym dokumencie z 1831 w Archiwum Poznańskiem, ma lwa w koronie i napis : POLIZEY MAGISTRAT ZU NEUSTADT. W drugiej zaś połowie XIX wieku dano w herbie lwa nie wspinającego się lecz leżącego spokojnie, a w napisie : MAGISTRAT ZU NEUSTADT B. PINNE (26 mm). Dopiero w najnowszych czasach przy sporządzaniu pieczęci polskiej 1919 r. dano dobrze wyrysowanego lwa, bez korony i na tylnych łapach stojącego, a dokoła napis : MAGISTRAT 1414 – LWÓWEK, POW. NOWY TOMYŚL (37 mm).
Jest rzeczą charakterystyczną, że na pieczęci burmistrza, oraz na pieczęci ławniczej występuje zupełnie inny herb Lwówka, a to dwa skrzyżowane klucze z Nałęczem u dołu. Jedna z nich ma napis : SIGILLVM ADVOCATI CIVITATIS LWOWEK i wyciśnięta jest na dokumencie z 1783 w zbiorach mec. Piłsudskiego. Druga nosi napis : SIGILLVM SCABINORVM CIVITATIS LWOWEK i znajduje się na dokumencie z 1798 r. w Archiwum Poznańskiem.
Źródło : www.wbc.poznan.pl
Pierwszeństwo należy się jednak herbowi z lwem w tarczy jako starszemu i nazwie miasta odpowiadającemu. W XV wieku nazywano miasto także Lwowem, potem Małym Lwowem, wreszcie Lwówkiem. Barwy herbu rysują rozmaicie : Vossberg chce mieć lwa białego, Hupp czerwonego, właściwie zaś winien być lew żółty na tle niebieskiem, jak we Lwowie małopolskim, który dla Lwówka był wzorem[1].
_________________________________________________________________________________________________
Źródło :
[1] Vossberg, Wappenbuch, 1866, 77 – Krzyżanowski, Słownik heraldyczny, 1870, 22 – Hupp, Wappen u. Siegel 1898, 38 zna tylko 2 pieczęcie i to nie najstarsze – Hupp, Ortswappen 1915, 563 daje mylne kolory – Słupski, Atlas ziem Pol. Tabl. XII powtarza rysunek Huppa.